Prof. Dr. Zümre Arıcan Alıcıkuş – Radyasyon Onkolojisi Uzmanı
🥗 Kanser ve Beslenme: Tabakta Başlayan Hayat Mücadelesi
Prof. Dr. Zümre Arıcan Alıcıkuş – Radyasyon Onkolojisi Uzmanı
🍎 Beslenme, Kanserle Mücadelenin İki Cephesinde Etkili
Prof. Dr. Zümre Arıcan Alıcıkuş, kanser vakalarının yaklaşık üçte birinin doğrudan beslenme ve yaşam tarzı ile ilişkili olduğunu vurguluyor.
“Beslenme, kanser açısından iki ayrı cephede önemlidir. Birincisi, sağlıklı bireylerde kansere yakalanma riskini azaltmak için koruyucu bir faktördür.
İkincisi ise kanser hastalarında tedavi sürecini kolaylaştıran, bağışıklık sistemini güçlendiren ve tedavi yan etkilerini hafifleten destekleyici bir unsurdur.”
— Prof. Dr. Zümre Arıcan Alıcıkuş
⚠️ Nelerden Uzak Durmalı?
🍔 Obezite: Çağın Vebası
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre obezite, tütün kullanımından sonra kanser gelişiminde en önemli önlenebilir risk faktörüdür.
Alıcıkuş, “Vücuttaki fazla yağ dokusu, sürekli büyüme faktörleri salgılayarak hücrelere ‘çoğal’ emri verir. Bu da meme, bağırsak, pankreas ve rahim kanseri riskini artırır.” dedi.
Sağlıklı kiloyu korumak, kanserden korunmanın en temel adımıdır.
🍟 İşlenmiş ve Kızartılmış Gıdalar
Abur cubur, şekerli içecekler ve yağda kızartılmış yiyecekler uzun vadede kronik iltihaplanma yaratarak kansere giden süreci başlatır.
“İşlenmiş etlerdeki gizli şeker ve trans yağlar, vücutta inflamasyonu artırarak kanserin ilk basamağını oluşturur.”
🥩 Kırmızı Et Tüketiminde Ölçü
“DSÖ, salam, sucuk ve sosis gibi işlenmiş etleri ‘kanserojen’ sınıfına aldı.” diyen Dr. Alıcıkuş, fazla kırmızı et tüketiminin özellikle bağırsak kanseri ile bağlantılı olduğuna dikkat çekiyor.
“Haftada 1–2 kez kırmızı et tüketimi yeterlidir. Yüksek ısıda pişirme kanser yapıcı bileşiklerin oluşumuna neden olur.”
🍰 Rafine Şeker ve Beyaz Un
Şeker ve beyaz un, kan şekerini hızla yükselterek insülin artışına neden olur. Bu durum, tümör hücrelerinin büyümesi için uygun ortam yaratır.
“Tatlı, beyaz ekmek ve gazlı içecekleri azaltmak kanserden korunmada basit ama etkili bir yöntemdir.”
🧂 Aşırı Tuz ve Salamura Gıdalar
Aşırı tuz tüketimi mide kanseri riskini artırır. Turşu, salamura ve tuzlu peynir alışkanlıklarının sınırlanması önerilir.
🍷 Alkol
Alkol; ağız, karaciğer, meme ve bağırsak kanserlerinde risk faktörüdür.
“Alkol, sigarayla birleştiğinde kanser riski katlanarak artar.” — Prof. Dr. Alıcıkuş
🌿 Neler Tüketilmeli?
Beslenme yalnızca risk faktörü değildir — aynı zamanda güçlü bir koruyucu kalkandır.
🥦 Bitkisel Besinler
- Sebze ve meyveyi eksik etmeyin.
- Tam tahıl ve baklagil tüketimini artırın.
- Balık ve zeytinyağı, kansere karşı doğal koruma sağlar.
“Akdeniz tipi beslenme, hem kanserden hem de kalp-damar hastalıklarından korur.”
🐟 Omega-3 Yağ Asitleri
Balıktaki omega-3 yağ asitleri iltihabı azaltır ve hücre yenilenmesini destekler.
Sebze ve meyvedeki vitaminler ile antioksidanlar serbest radikallere karşı koruma sağlar.
🍅 Domates, Brokoli ve Lahana
- Domates: Likopen içeriğiyle prostat kanserine karşı korur.
- Brokoli & Lahana: Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Düzenli lif tüketimi bağırsak kanseri riskini %30 oranında azaltır.
🌾 Tam Tahıllar ve Baklagiller
Mercimek, nohut ve fasulye hem bitkisel protein hem de lif kaynağıdır.
Beyaz ekmek yerine tam buğday; pirinç yerine bulgur tercih edilmelidir.
💪 Kanser Tedavisinde Beslenmenin Rolü
Kanser tanısı alan bireyler için beslenme, tedavinin başarısında belirleyici rol oynar.
“Kanser tedavisi sürecinde vücut, daha fazla enerji ve doğru besin öğelerine ihtiyaç duyar.”
Kansere ve tedavilere bağlı iştahsızlık, bulantı ve sindirim sorunları sık görülür.
Bu nedenle beslenme planı kişiye özel hazırlanmalıdır.
🧈 Tedavi Sürecinde Beslenme İpuçları
- Küçük ama sık öğünler tercih edin.
- Protein açısından zengin, kolay sindirilen gıdalar tüketin.
- Soğuk ve kokusuz yiyecekler mide bulantısını azaltır.
- Bol sıvı almak ve dengeli beslenmek tedaviye dayanıklılığı artırır.
“Kanser hastalarının kas kaybını önlemek için protein alımı çok önemlidir.”
